Denken is leuk

Boekbespreking door Dini van den Heuvel

Denken is leuk
Praktisch handboek voor hoogbegaafde kinderen, ouders en leerkrachten.
Door Laura Groebbé
Uitgeverij Graviant, Doetinchem 2007
ISBN 978 90 7512 971

In dit boek reikt de auteur handvatten aan om hoogbegaafde kinderen beter te begeleiden. Zij biedt ouders en leerkrachten daartoe twee door haar zelf ontwikkelde mogelijkheden aan: het Denkdeurtjes Model en Wereldtaal.

Zij doet dat omdat het Nederlands onderwijs teveel gericht is op het leveren van prestaties en te weinig op het denkleerproces dat kinderen doorlopen om tot prestaties te komen. Bovendien is ons onderwijs sterk gericht op analytische vaardigheden en komen creatieve en praktische vaardigheden veel minder aan bod. En het zijn juist deze vaardigheden die een beroep doen op het creatieve denkvermogen en het doorzettingsvermogen van hoogbegaafde kinderen.

Het Denkdeurtjes-model

Het Denkdeurtjes-model heeft een drieledige doelstelling die gebaseerd is op de theorie van de Amerikaan R. Sternberg beschreven in het boek ’Succesvolle Intelligentie’.

Hij gaat er in deze theorie vanuit dat alle mensen die succesvol intelligent gedrag willen ontwikkelen de volgens hem drie aspecten van intelligentie – analytische vaardigheden, creatieve vaardigheden en praktische vaardigheden – op een evenwichtige manier moeten kunnen gebruiken bij het bedenken van oplossingen.

De doelstellingen van het Denkdeurtjes-model zijn dan ook het:

• ontwikkelen van het analytisch vermogen: inzicht in een probleem, overzicht terwijl je aan de oplossing werkt, en helderheid van formuleren van plannen;
• ontwikkelen van het creatieve vermogen: flexibiliteit bij het verwerken van een probleem, het vermogen om met ongewone oplossingen te komen, nieuwe verbanden leggen, leren verwoorden van gevoelens en leren assertief te handelen;
• ontwikkelen van het praktisch vermogen: de vaardigheid waarmee je het denken in je hoofd nuttig maakt in de maatschappij en op school; leren omgaan met sterke en zwakke eigenschappen, leren leren (fouten mogen maken), leren omgaan met winnen en verliezen, feedback geven en ontvangen (bewust werken aan het leerproces en het belang van het passen in de omgeving herkennen).

Vertaling naar de kinderen

Deurtje 1; analytische vermogen = schoolvakken. Heb ik er iets van geleerd?
Deurtje 2; creatieve vermogen = wat is mijn mening, gevoel of idee? Hoe vond ik de opdracht?
Deurtje 3; praktische vermogen = hoe heb ik de opdracht of het plan uitgevoerd? Hoe ben ik van A naar B gekomen? Hoe verliep de samenwerking? Hoe was mijn werkhouding? Hoe was mijn werkverzorging? Heb ik indien nodig om hulp gevraagd?

Wereldtaal

Wereldtaal omschrijft de auteur als een manier van communiceren waarbij het gevoel en de intrinsieke motivatie van het kind van groot belang zijn. De leerkracht of ouder geeft sturing aan de communicatie met een kind. Maar blijft daarbij wel goed luisteren naar de boodschap van het kind en maakt samen met het kind de vertaalslag naar het Denkdeurtjes-model. Op het moment dat het kind zich bijvoorbeeld verdrietig of boos voelt is het belangrijk om samen naar de oorzaak van dat gevoel op zoek te gaan en samen naar oplossingen te zoeken waardoor het negatieve gevoel verandert in positieve energie.
Het is dus heel belangrijk om de boodschap van kinderen in de communicatie serieus te nemen en de leerkracht is dus mede verantwoordelijk voor het welbevinden van de kinderen.
Uitgebreid en met allerlei praktijkvoorbeelden beschrijft de auteur hoe leerkrachten van de basisschool in groep 1 en 2, maar ook in groep 3 tot en met 8 met het model aan de slag kunnen gaan.
Ook besteedt zij aandacht aan de manier waarop ouders met communicatie vanuit Wereldtaal (weer) beter aan de praat komen met hun hoogbegaafde kind.
Het laatste hoofdstuk gaat over toepassing van Wereldtaal en het Denkdeurtjes-model in de verrijkingsklas. Ook in dit hoofdstuk veel voorbeeld verhalen van hoogbegaafde kinderen geschreven vanuit hun eigen belevingswereld.

Belevingswereld

Door die eigen bijdrage van hoogbegaafde kinderen geeft het boek je de kans om de belevingswereld van hoogbegaafde kinderen beter te leren kennen. De meegeleverde CD waarop een moeder en verschillende hoogbegaafde kinderen te horen zijn draagt hier zeker ook aan bij en kan heel erg veel waarde hebben voor diegenen die eigenlijk zo weinig weten van de belevingswereld van hoogbegaafden.

Met de auteur hoop ik dan ook dat de inhoud van het boek aanzet tot een begeleiding van hoogbegaafde kinderen naar succesvol intelligent gedrag. En dat hoogbegaafden hierdoor (opnieuw) ervaren dat het gebruiken van je goede verstand niet alleen nuttig is, maar ook leuk kan zijn.

Over de auteur

Laura Groebbé werkte gedurende 16 jaar in het basisonderwijs als leerkracht en – de laatste tien jaar – ook als coach van hoogbegaafde kinderen op de basisschool.
Sinds twee jaar heeft zij een adviesbureau en verrijkingsklas ’La Luna’ voor hoogbegaafde kinderen uit het basis/middelbaar onderwijs.
Zij volgde bij het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek in Nijmegen de ECHA- opleiding(European Advanced Diploma in Educating the Gifted).
In haar adviesbureau en verrijkingsklas ’La Luna’ komt zij regelmatig hoogbegaafde kinderen tegen die problemen ondervinden op sociaal-emotioneel gebied, omdat de omgevingsfactoren vaak niet goed afgestemd zijn op de behoeftes van het hoogbegaafde kind.